Kai Pattipilohy en Farid Tabarki in opinieartikel: ‘We moeten weer leren het vreedzaam oneens te zijn’

Kai Pattipilohy (directeur van Diversion) en Farid Tabarki schreven voor Het Financieele Dagblad een opinie over ‘We moeten weer leren het vreedzaam oneens te zijn’ 🤓

In de samenleving staan we steeds vaker lijnrecht tegenover elkaar, complottheorieën vieren hoogtij en het vertrouwen in de landelijke overheid is historisch laag. Burgers verwachten van het nieuwe kabinet dat het niet alleen het vertrouwen in de politiek en de overheid herstelt, maar ook dat tussen burgers onderling.
Want hun zorgen gaan verder dan alleen inkomensverschillen. Juist de kloof tussen gevaccineerden en ongevaccineerden, oud en jong en verschillende etnisch-culturele bevolkingsgroepen baart burgers zorgen, zo blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau.
Wanneer de kloof in de samenleving langs deze scheidslijnen loopt en vijandbeelden meer voedingsbodem krijgen, is het opletten geblazen. In ons werk zien wij bijvoorbeeld hoe legitieme politieke standpunten over streng asielbeleid hand in hand gaan met totale haat naar asielzoekers. Of hoe lesgeven over het slavernijverleden een no go op sommige scholen is door kwaadheid over de zwartepietendiscussie. De vraag is of het nieuwe kabinet in staat is deze trend te keren. Een prioriteit lijkt het in elk geval niet, de aanpak van maatschappelijke polarisatie is met geen vergrootglas in het coalitieakkoord te vinden.
Moet je dan koste wat het kost inhoudelijke verdeeldheid voorkomen? Juist niet! We moeten weer leren het vreedzaam hartgrondig met elkaar oneens te zijn. Precies daar hebben politieke partijen het de afgelopen jaren laten afweten. Het gevolg: maatschappelijke tegenstellingen die gepaard gaan met identiteitsdenken en burgers die zich ongezien voelen.
De vele conflicten missen een platform met het adagium agree to disagree. We zijn te weinig bereid in gesprek te blijven met mensen met wie we het óneens zijn, het coronadebat is daar een pijnlijk voorbeeld van. Daar is normaliter de overheid voor, die vanuit het gemeenschappelijk belang burgers met sterk uiteenlopende opvattingen verbindt en maatschappelijke belangen goed tegen elkaar afweegt. Nu staan groepen burgers lijnrecht tegenover elkaar en de overheid kijkt ernaar als een kip naar het onweer.
Kortgeleden overleed Ed van Thijn, de ontwerper van de ‘polarisatiestrategie’, die tegelijkertijd een groot verbinder was. Het erkennen en expliciet maken van tegenstellingen, zo bewijst zijn carrière, is geen recept voor ruzie, maar voor het versterken van het probleemoplossend vermogen in de maatschappij. Een recept dat we snel weer moeten oppakken.
Maar met de huidige attitude van ‘wij lossen het wel voor u op, zolang u de regels volgt’, komen we er niet. Het mag en moet weer flink knetteren. Het is aan de politiek te laten zien dat dat een belangrijke verworvenheid van onze democratische rechtsstaat is.