Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie, de samenleving en het economische systeem komen hier aan bod. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki
Beschaving
21 maart, 2018
Leven als God in Frankrijk — wij gewone stervelingen zouden het graag willen, maar Franse presidenten doen dat gewoon. Emmanuel Macron, met een steviger greep op zijn land dan welke president ook sinds Charles de Gaulle, maakt van zijn verheven status gebruik. Niet voor een schouwspel van Frans nationalisme of grandeur, maar juist om hoognodige hervormingen door te voeren. Zo wordt het nog wel eens wat met het land van de levensgenieters, en tevens met Europa.
Dat had niemand voorspeld, ook Politico niet. Deze toonaangevende online nieuwsorganisatie merkte enigszins verbaasd op dat Macron met zijn beleid om ‘de mensen te beschermen, niet de banen’, weleens een krachtig recept tegen het populisme in handen zou kunnen hebben. Voor verstandig beleid keken we altijd naar Duitsland, maar Merkel kan met haar moeizaam tot stand gekomen ‘hernieuwde’ Grote Coalitie nauwelijks nog een potje breken.
Frankrijk is dus ineens Europees koploper. Wat doet het land nog meer goed? Ik zag laatst een interessante lijstje voorbijkomen. Fransen besteden dagelijks dik twee uur aan eten en drinken en is volgens een OESO- rapport daarmee de Europese nummer één. Wij bungelen met één uur en tien minuten op de vier na laatste plek; zelfs de Zweden besteden meer tijd aan deze bron van levenskunst en saamhorigheid.
U kunt tegenwerpen dat de ‘cuisine Française’ een bij uitstek conservatief bolwerk is, vol ouderwetse etiquette. Erkende Franse topchefs dragen een mal kraagje met de Franse driekleur, terwijl ze bijvoorbeeld ganzenlever bereiden. Of (al mag het niet) een ortolaan, een vetgemest vogeltje dat de Franse president Mitterrand graag verorberde, met botjes en al en een servet over het hoofd tegen het rondspattende vet.
Knap dat Macron, die gisteren een bezoek bracht aan de koning en Rutte, de Republiek in beweging heeft gekregen. Hij pakt behalve het verstikkende arbeidsrecht ook het onderwijssysteem aan. Het baccalauréat (eindexamen), door Napoleon ingevoerd in 1808, wordt eindelijk vernieuwd. Nog steeds met een filosofisch essay, maar tenminste met een cijfer dat voor 40% afhangt van de prestaties van de laatste twee jaar. De hoge jeugdwerkloosheid schreeuwde om zo’n hervorming, maar deed dat al langer terwijl een passende reactie uitbleef.
En Macron gaat óók notoire belastingontwijkers publiekelijk aan de schandpaal nagelen. De crème de la crème moet zich eindelijk zorgen gaan maken.
Nederland zou een stuk beschaafder zijn als het ophield met het uitdelen van fiscale douceurtjes aan het (internationaal) bedrijfsleven. Verder moet Rutte-3 vaart maken met onderwijshervormingen onder de noemer Curriculum.nu, waar staatssecretaris Sander Dekker in het vorig kabinet mee is begonnen.
Echt beschaafd worden we echter pas als we het broodje kaas vervangen door een liefdevol bereide en met aandacht geconsumeerde lunch.
Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie, de samenleving en het economische systeem komen hier aan bod. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki
Buitenlandse studenten
14 maart, 2018
Ik maakte een vreugdesprongetje toen vorige week bekend werd dat bij 210 studies, bijna 10% van het totaal, nu meer buitenlandse dan Nederlandse studenten studeren. Bij 70 studies is zelfs meer dan driekwart van de studenten buitenlanders. De insteek van het nieuws was echter negatief: zouden er wel genoeg plekken voor de Nederlanders overblijven?
Als Hollanders, die toch niet in de eerste golf van internationalisering zijn blijven steken, zouden we beter moeten weten.
Op de Universiteit van Berkeley, California weten ze hoe dat moet. Ik was daar een paar jaar geleden te gast bij dr. Linus Huang die 30 studenten uit alle uithoeken van de wereld stimuleerde met een geweldig super interactief college om na te denken over de impact van de fastfoodindustrie op arbeidsmarkt en volksgezondheid. Met een relevant thema en scherpzinnigheid smeedde hij het multinationale gezelschap tot een orkest en tilde ze op een hoger plan. De studenten maakten elkaar slimmer en legden verbanden waar je met alleen het lezen van een boek waarschijnlijk niet op was gekomen.
Berkeley is voorbehouden aan een select groepje mensen. Wie het kan betalen, fourneert het collegegeld. Zo niet, dan zijn er studiebeurzen voor de meest getalenteerden. De overgrote meerderheid echter vist achter het net.
Een enigszins laagdrempelig studiestelsel zoals het Nederlandse is dan zo gek nog niet. Voor €2000 per jaar zijn studenten onder de pannen. Met een beetje geluk zitten ze in een groep met veel buitenlandse studenten en kunnen ze zich, net als in Berkeley, laven aan internationale invloeden en inzichten.
Internationaal onderwijs brengt ons nu al heel veel moois. Volgens een recent rapport van de European Council on Foreign Relations stijgt het gevoel van ‘individuele cohesie’ onder burgers in Nederland wat betreft Europese samenwerking. We hebben er kennelijk wel weer een beetje zin in om met andere Europeanen samen te werken. Daarbij is het natuurlijk bijzonder handig wanneer de docent fatsoenlijk Engels spreekt. Logische vervolgstappen zijn dat we in Europees verband grotere aantallen studenten uitwisselen en in het voortgezet onderwijs de talen van onze buurlanden doceren.
Mensen die vinden dat het hoger onderwijs in Nederland er alleen voor de Nederlanders zou moeten zijn, zijn bekrompen navelstaarders die niet beseffen hoe groot het belang van internationale uitwisseling is. Ik geloof heilig dat we met scholieren en studenten uit alle windstreken een gunstig internationaal
Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie, de samenleving en het economische systeem komen hier aan bod. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki
Alles is politiek
21 februari, 2018
We schrijven het midden van de jaren ‘80. Alles is politiek. In Nederland is met Ruud Lubbers een superpolitieke premier aan de macht. En koningin Beatrix is een heel erg Koninklijke staatshoofd. Tegelijk zit de wereld op slot. ‘Alles is politiek, maar politiek is niet alles’, schreef theoloog Harry Kruiters in die tijd. Zouden we Zuid-Afrika wel of niet boycotten, dat vroegen we ons toen af. Kruiters komt tot de slotsom: ‘politiek lost niet alles op, want niet alle problemen zijn politieke of maatschappelijke problemen’. We kunnen en moeten dus allemaal ons steentje bijdragen.
Dat recentelijk de vermaakindustrie zich (weer) op maatschappelijke issues stort is een mooi bewijs voor het feit dat niet alleen professoren, premiers en koninginnen zich met de zorgen van de maatschappij bezig mogen houden. Gelukkig maar! In de afgelopen maanden heeft me de omvang van de maatschappelijke beweging waarmee we, met de sterren voorop, ons gezamenlijk over het leed van de wereld druk maken, in positieve zin verbaasd.
De MTV Video Music Awards, Golden Globes en de Grammy Awards leken de laatste tijd eerder op bijeenkomsten van een politieke partij dan de wederzijdse bewieroking waar ze normaliter voor bedoeld zijn. MTV nodigde de moeder van Heather Heyer uit die in Charlottesville werd vermoord tijdens een protest tegen ‘white supremacists’. Tijdens de Golden Globes gaf Oprah Winfrey een speech die haar een zetje gaf richting het presidentschap. Hillary Clinton mocht bij de Grammy Awards haar vroegere antagonist Donald Trump afzeiken.
Artiesten hebben tegenwoordig de waarheid in pacht en daarmee wellicht de macht in handen. Tijdens de Oscars volgende week wordt vast ook weer de politieke speech van de eeuw gegeven. Wat we alleen nog niet weten is welke acteur, actrice of regisseur zich het meest geroepen zal voelen.
Nederland is altijd al het land van de dominees. Tegenwoordig voelen ook BN-ers zich in toenemende mate geroepen om het vingertje hoog te houden. De speech van acteur Nasrin Dchar tijdens de uitreiking van de Gouden Kalveren in 2011 spreekt boekdelen. Hij nam stelling tegen iedereen die ‘bezig is met het injecteren van angst in de samenleving’.
Bij het eerder dit jaar gehouden Musical Awards Gala 2018 won Jacob de Groot in de categorie aanstormend talent. Hij pleitte vervolgens voor een wereld waarin we ‘niet bang of voorzichtig maar wel zorgvuldiger durven zijn’.
Het was een premierwaardige speech. Zij het wat minder wollig dan de toespraken van Ruud Lubbers, van wie we deze week afscheid hebben moeten nemen. Die heel politieke premier, die goed beschouwd niet veel méér wilde dan de aarde een klein beetje beter achterlaten dan hij hem had aangetroffen, wist als geen ander dat zorgvuldigheid een eigenschap is waarmee je heel ver kunt komen.