Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie op maatschappelijk, economisch en technologisch vlak. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki
Grand tour
8 augustus, 2018
Geeft u zichzelf voor de vakantie een opdracht mee? Tien kilo afvallen, of per fiets de Mont Ventoux beklimmen en lachend op de top een selfie maken om die te delen met uw vrienden? Zo’n vakantie met een hoger doel is eigenlijk hopeloos ouderwets, want tot in de oudheid gingen velen u voor. ‘Vacantia’ is Latijn voor het ontbreken van verplichtingen. Toch geven we al duizenden jaren lang onze plezierreisjes graag een thema mee.
Het schoolvoorbeeld van de reis-met-hoger-doel uit 16de en 17de eeuw is de Grand Tour. Het was een maandenlange reis die beschaafde jongelingen – of beter gezegd jongens, want aan meisjes was deze verruiming van de geest een stuk minder gegund – maakten ten behoeve van de voltooiing van hun opvoeding. Steevast leidde de reis naar Rome, waar behalve het Colosseum en andere antieke bezienswaardigheden ook de kroegen en de bordelen lonkten.
De Grand Tour prikkelde zowel het verstand als de zinnen. Het bijzondere is dat de persoonlijke zoektocht als vakantiethema steeds meer terrein wint.
Er zijn natuurlijk nog steeds zat georganiseerde reizen waarbij het werken aan de alcoholische tolerantie het hoogste goed is. In toeristische hotspots als Albufeira (Portugal), Chersonissos (Griekenland) en Mallorca (Spanje) schijnt in het hoogseizoen altijd de zon en kan het hedonisme hoogtij vieren.
De tegenbeweging is de fitte vakantie, ofwel de fitcation. Neckermann maakte er deze winter al apart reclame voor. Het bedrijf dat groot is geworden met het archetype van de luie, geheel georganiseerde reis, biedt nu een combinatie aan van zon, strand, sport en wellness. Yogareizen passen volgens de organisatie uitstekend in het reisaanbod. Een steeds groter aandeel van de reizigers wil tijdens hun welverdiende rustperiode actief aan de slag.
Geestig is het dat niet alleen de jonkies maar ook de ouderen meegolven op deze nieuwe hype in het vakantielandschap. Gingen ze een paar decennia geleden voor hun doelgerichte vakantie vooral naar Lourdes, tegenwoordig werken ze aan hun lijf, leren ze een taal of doen ze vrijwilligerswerk. Dat mag wat kosten en de babyboomers hebben er met hun stevige pensioen en afbetaalde huis ook de middelen voor.
De algemene trend is dat we onze vakantie behalve als moment voor ontspanning steeds meer invullen als gelegenheid tot zingeving. Ikzelf heb me bijvoorbeeld ten doel gesteld om alle landen van de wereld te bezoeken en dat is een Grand Tour van formaat. Juist als ik naar de landen ga waar een gemiddelde mens nog niet dood zou willen worden gevonden, realiseer ik me dat zo’n reisbestemming me inzichten geeft over mezelf en de wereld.
Doe me vooral niet na en sla Nauru en Guyana gerust over, maar besef dat persoonlijke ontwikkeling, of Bildung in het Duits, tot wasdom komt door het verruimen van je blikveld. En daar zijn vakanties in potentie uitermate geschikt voor.
Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie op maatschappelijk, economisch en technologisch vlak. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki
Te groot
1 augustus, 2018
Enige tijd geleden ontmoette ik in Nantes een reusachtige olifant op ‘Les machines de l’île’, een voormalige scheepswerf. Het is een kopie van de ‘Olifant van de sultan’ van theatergroep Royal de Luxe uit dezelfde stad die bekendstaat om zijn gigantische marionetten. Met een omvang van vier keer de gemiddelde savanneolifant was deze versie van hout en staal inderdaad intimiderend groot.
Nantes was een paar jaar geleden de Groene Hoofdstad van Europa, een titel die sinds acht jaar bij toerbeurt toevalt aan steden die jarenlang en met succes hebben gewerkt aan vergroening en verduurzaming. Dit jaar voert Nijmegen de titel. Een ander stedelijk predicaat is dat van Europese culturele hoofdstad, dit jaar Valletta (Malta) en ons eigen Leeuwarden.
Royal de Luxe, dat al optrad in China en Chili maar nog nooit in Nederland, doet later deze maand de Friese hoofdstad aan met de voorstelling ‘Grote Schaats in het IJs’. Dit schouwspel met reuzenfiguren in de open lucht en heeft als onderwerp de Nederlandse strijd tegen het water.
Met onze geschiedenis in het beheersen van het water staan we inderdaad op de schouders van reuzen. Dat blijft internationaal niet onopgemerkt. Onze eerste Nederlandse Watergezant, Henk Ovink, heeft al furore gemaakt in de Verenigde Staten, waar men na orkaan Sandy met de handen in het haar zat. The New York Times Magazine verhaalt hoe Ovink stuitte op een individualistische, weinig innovatieve cultuur. In de Far Rockaways werden stormwallen die door Sandy waren vernield op exact dezelfde manier herbouwd. In Hoboken was wel geld voor het beschermen van de brandweerkazerne, maar niet voor een even dure aanpak voor de hele stad.
Ovink schreef met Jelte Boeijenga het boek Too Big over het oplossen van zulke mega-problemen. Hun principe ‘Rebuild by Design’ bestaat uit een zestal stelregels; ik noem er drie. ‘Too big to ignore’ brengt in herinnering dat 90% van de natuurrampen met water te maken heeft en dat er in 2050 rond de 250 miljoen klimaatvluchtelingen zullen zijn. ‘Too big to simplify’ roept op tot een brede discussie die de complexiteit van de problematiek onder ogen ziet. ‘Too big to go alone’ staat voor de noodzaak voor inclusie: we kunnen de problematiek alleen oplossen als alle betrokkenen volwaardig participeren.
Durven veranderen en jezelf profileren als mede-ontwerper van je eigen toekomst vergt moed. In Nederland hebben we in het verleden kunnen bewijzen dat we met meerdere partijen oplossingen voor de lange termijn kunnen bedenken en uitvoeren. Hierdoor houden we het al eeuwen droog.
Nu onze steden vanwege klimaatverandering tijdens de zomer blijken te veranderen in hitte-eilanden en bij stortbuien in kolkende rivieren is het tijd om de ‘elephant in the room’ niet langer te negeren. Het is tijd om nú opnieuw in actie te komen.
Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie op maatschappelijk, economisch en technologisch vlak. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki
De spelende mens
25 juli, 2018
Eerder deze maand in Vancouver viel een inbreker door de mand. Hij dacht dat hij een winkel ging bestelen, maar kwam in een ‘escape room’ terecht waar hij niet meer uitgeraakte. Ten einde raad belde hij 911. De moraal van dit verhaal: af en toe een uitdagend spel spelen vergroot uw kansen als inbreker.
Dat kan ik breder trekken. De mens zou homo ludens moeten worden, de spelende mens die het spel in zijn leven integreert. Als kind waren we dat al. Hoe jonger je bent, hoe minder de neiging tot spelen door het schoolse onderwijssysteem en serieuze werkverhoudingen is weggepolijst. Sterker nog: wil je jonge kinderen of oudere professionals verleiden tot leren, dan is een speelse aanpak onontbeerlijk.
Afgelopen weekend ervoer ik dat in het Rijksmuseum. De neefjes waren op bezoek en mede vanwege de hoge temperaturen liepen we een groot risico op landerigheid. Het Rijks biedt deze zomer gelukkig een ‘escape game’. De twee jongens, eindelijk nét oud genoeg voor het museum, gingen aan de slag met geheime opdrachten, puzzels en raadsels, op zoek naar een verdwenen pagina uit een boek in de bibliotheek. En passant kregen ze nog wat hoogtepunten uit de vaderlandse geschiedenis mee, met enige zogenaamd politiek correcte, maar nuttige annotaties van mijn kant.
Gelukkig vonden we de juiste code. Want toen ik mij laatst met een paar vrienden in een escape room voor volwassenen bevond, lukte het niet om binnen een uur alle puzzels op te lossen en zo zelfstandig de uitgang te vinden. Gelukkig was de blamage slechts een intermezzo van een verder erg gezellig avondje uit, maar als zoiets bij een teamuitje met collega’s gebeurt, moet je elkaar toch eens diep in de ogen kijken.
Zo’n spel kan je veel leren over diversiteit binnen teams. Een ruime mate daarvan brengt meer ideeën, meningen en gezichtspunten binnen handbereik, dus meer middelen om ingewikkelde problemen op te lossen. Maar kom je allemaal van een andere planeet, dan wordt het weer lastig om met elkaar te communiceren. Voor dat laatste heb je niet alleen een gemeenschappelijke taal en referentiekader nodig, maar ook vertrouwen.
In een spel kun je een veilige omgeving creëren waarin individuen en teams kunnen leren. In de gezondheidszorg bijvoorbeeld leren zorgverleners hoe ze met lastige patiënten moeten omgaan aan de hand van simulaties. Diverse bureaus bieden intensieve managementgames aan. Het tegenovergestelde – elke dag een paar minuten spelen, ofwel ‘nudging’ – werkt weer goed als je mensen aan hun ‘soft skills’ wilt laten werken. Tot slot leent een spel zich goed voor teambuilding. Als in september de zon nog schijnt kunt u onder leiding van oud-mariniers naar neergestorte piloten zoeken zoals deze krant afgelopen zaterdag berichtte. Regent het, ga dan vooral naar zo’n vermaledijde escape room.