Levenkunst

Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie, de samenleving en het economische systeem komen hier aan bod. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki

Levenskunst
25 april, 2018

Je kunt je hele leven op zoek zijn naar die perfecte club waar je op de gastenlijst staat en je met egards wordt binnengehaald. Als dat niet gebeurt, dan is dat triest. Nog triester is het als overal de rode loper voor je ligt uitgerold, maar je je nergens weet staande te houden.

Tim Bergling, beter bekend als de succesvolle dj Avicii, stierf in raadselachtige omstandigheden op zijn 28ste in een resort in Oman. Een misdrijf ligt niet voor de hand. Wat wel: uitputting, slecht management en een dosis pure pech.

Hij was een grote ster aan het firmament van de elektronische muziek. In 2013 werd de Zweed uitgeroepen tot op twee na beste dj ter wereld. In 2016, het jaar waarin hij stopte met live optreden, had hij een vermogen van ongeveer $75 mln. De druk werd hem echter te veel. ‘Er blijft te weinig van mezelf over voor het leven van een echte persoon achter de artiest’, zei hij.

Lidmaatschap van de Club van 27 heeft Avicii nog net weten te vermijden, de fameuze club van artiesten zoals Jimi Hendrix, Kurt Cobain en Amy Winehouse, die op hun 27ste de pijp aan Maarten gaven, maar daar is alles ook wel mee gezegd.

Wat is de wijze les? Nauwelijks dat succesvolle sterren uit moeten kijken met welk volk ze zich omringen, want dat spreekt voor zich. Misschien dat we ons wat meer moeten aantrekken van getroebleerde jonge mensen.

De gemiddelde twintiger is geen Avicii met plotselinge roem en rijkdom, maar heeft wel keuzestress en prestatiedrang. Burnouts liggen op de loer en komen onder jongeren veel te vaak voor. Ze willen het maximale uit het leven halen en krijgen continu prikkels vanuit hun (digitale) sociale netwerk. Zekerheden hebben ze amper: deze week werd bekend dat van de 15- tot 25-jarigen vorig jaar nog maar 355.000 een vaste baan hadden tegen 667.000 in 2003.

Deze generatie zou moeten leren dat ook het langzame leven de moeite waard is en dat perfectie niet haalbaar is. Het motto ‘niet meer maar beter’ zou onderwerp kunnen zijn van een nieuw schoolvak ‘levenskunst’.

Diverse filosofen hebben zich gebogen over het goede leven. In de zestiende eeuw kwam de Franse kasteelheer Michel Montaigne in zijn Essais met verfrissende, actuele denkbeelden. De mens is volgens hem grillig en zit boordevol tegenstellingen. Het leven is bovendien eindig, dus kan een mens beter in het hier en nu leren leven dan uitgaan van een ideaal. Hiervoor is niet alleen bezinning nodig, maar ook bezieling en daadkracht. ‘Het grootste ding ter wereld is te weten hoe je van jezelf kunt zijn’, schreef hij.

Die wijsheid gaat een tijdje terug. Volgens de Griekse schrijver Pausanias was als inscriptie in de pronaos van de Tempel van Apollo in Delphi de volgende nuttige inscriptie te lezen: ‘Ken uzelf’. Met die opdracht moeten anno 2018 jongeren aan de slag die zich willen voorbereiden op een snel veranderende samenleving.