Lean

Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie op maatschappelijk, economisch en technologisch vlak. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki

 Lean
14 juni, 2018

Bij het woord ‘lean’ zullen velen van u direct denken aan het afslanken van het productieproces. Taiichi Ohno van Toyota bedacht dat alleen bedrijfsprocessen waar de klant bereid is zijn portemonnee voor te trekken of voor te wachten, van waarde zijn. De rest is ‘waste’ en moet eruit. MIT gaf dit ‘Toyota Production System’ de naam ‘lean’ en die naam is blijven plakken. Een andere mogelijke associatie is het begrip The Lean Startup uit het gelijknamige boek van Eric Ries, een hippe methode om nieuwe ideeën op hun levensvatbaarheid te toetsen.

U dacht vast niet aan een spannende cocktail van hoestdrank (mét pijnstiller codeïne) en frisdrank. Deze ‘lean’ is populair onder een nieuwe generatie rappers, die ook niet vies zijn van een pilletje Xanax (de benzodiazepine Alprazolam) of zelfs hun toevlucht zoeken tot de vreselijk verslavende pijnstiller fentanyl (de medicatie die Michael Jackson fataal werd).

Het lijkt wel alsof elke muziekstijl zijn favoriete drug heeft. In de jazzwereld raakte men aan de heroïne, rockers verruimden hun geest met lsd, disco’ers konden urenlang door vanwege cocaïne en in de dance-wereld staan de ravers stijf van de xtc. In de wereld van rap en hiphop zijn nu dus de pijnstillers en anxiolytica in de mode.

Dat zegt niet veel goeds over de tijdgeest. Rapper Lil Peep, die eind vorig jaar op 21-jarige leeftijd overleed aan een overdosis, zei dat zijn muziek vooral over depressie, zelfmoordgevoelens en verslaving ging. “Soms is het leven zo fucked up,” zong hij. Dat resoneerde bij zijn fans, veelal Amerikanen, voor wie verslaving aan voorgeschreven medicijnen en uitzichtloosheid herkenbare thema’s zijn.

Hoe gaat het eigenlijk met de jongeren in Nederland? Benzo’s en zware pijnmedicatie zijn hier (nog) geen populaire drugs. Jongeren geven hun leven ook een hoog cijfer: volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gaat 85% van de Nederlandse jongeren tevreden door het leven, dat ze gemiddeld beoordelen met een 7,6. Toch is er reden tot zorg. Veel jongeren zijn moe: de helft van de ondervraagden zei dat ze zich de dag voor het onderzoek vermoeid voelde. Burn-out neemt in deze leeftijdsgroep toe. Smartphoneverslaving is een groeiend probleem.

De Nederlandse jongeren zijn overprikkeld. Een dempend pilletje zou vast helpen, maar beter doen we dat niet: het gebruik van antidepressiva onder jongeren is sinds 2007 wel al met 40% toegenomen. Gedragstherapie werkt beter. Technologie, hard werken en ook dansfeestjes (met alle verleidingen) zijn prima ingrediënten van het bestaan, mits je leert om ze met mate te gebruiken. Apple heeft het begrepen: vanaf iOS 12 installeert het standaard ‘Digital Health’ op de iPhone. Verslaafde gebruikers kunnen aan de digitale detox. Een eerste stap om de menssoort te leren omgaan met een tijdperk van overvloed.

Foto door freestocks.org op Unsplash