Het Noord-Korea van Afrika
Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie op maatschappelijk, economisch en technologisch vlak. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki
Het Noord-Korea van Afrika
12 juli, 2018
Afgelopen maandag, toen de president van Eritrea en de minister-president van Ethiopië hun handtekening onder het vredesverdrag zetten in de Eritrese hoofdstad Asmara, waande ik me weer even in dit ‘Piccola Roma’. Ik bracht er oud en nieuw door.
De stad, gelegen op 2400 meter hoogte, is adembenemend. De Italianen zwaaiden er in de jaren dertig de koloniale scepter en gebruikten het als decor voor een zeer geslaagd architectonisch experiment. Het ‘Italiaans rationalisme’ bracht schitterende staaltjes van een specifiek modernisme voort vanuit het geloof dat het menselijk brein elk probleem kan oplossen. De strakke lijnen van bioscopen, benzinestations en kerken hebben de stad een plek op de UNESCO-werelderfgoedlijst opgeleverd.
Italiaanse toeristen kunnen met hun taal nog terecht bij ouderen en ook het geloof in maakbaarheid heeft de roerige geschiedenis overleefd. President Isajas Afewerki is al sinds de onafhankelijkheid van zuiderbuur Ethiopië in 1991 aan de macht in het land dat wel het Noord-Korea van Afrika wordt genoemd. Hij schendt de mensenrechten dan ook met verve. De dienstplicht is er een vorm van modern lijfeigenschap van staatswege: niemand weet precies hoe lang hij (of zij) in dienst moet, maar het kan zo maar een decennium duren. Vrije pers bestaat in Eritrea niet en maar 1% van de bevolking gaat online. Het beschikbare internet verloopt via de regeringsportal en is zo traag, weet ik uit eigen ervaring, dat je je afvraagt waarom die 1% het überhaupt nog probeert.
Tijdens de jaarwisseling mocht ik met een speciale vergunning zelfstandig de hoofdstad verlaten. Ik reisde naar Massawa, de door Ethiopië in puin geschoten voormalige hoofdstad, al in de 15de eeuw een belangrijke havenstad. Ga er eens heen. Is dat te veel gedoe omdat inderdaad nauwelijks een vliegtuigmaatschappij Asmara bedient, praat dan eens met een Eritreër. Dat moet lukken: na Syrië was Eritrea vorig jaar herkomstland nummer twee van vluchtelingen. Het zijn vooral jonge mensen die elders een nieuw leven willen opbouwen, overigens vooral in de regio zelf.
Wellicht krijgt het rationalisme gelijk en overwint de ratio elk probleem. Een einde aan het langdurige Eritrees-Ethiopische conflict is een hoopvol teken. Tijdens een diner afgelopen zondag zei premier Abiy Ahmed van Ethiopië: ‘We zullen de muur neerhalen en met liefde een brug bouwen tussen de twee landen.’ Je kunt wel horen dat hij zijn proefschrift over conflictoplossing schreef.
Wat bouwen ze precies? Ze beginnen met havens, van levensbelang voor ‘land-locked’ Ethiopië, een van de snelst groeiende economieën van Afrika, en het herstel van telefoonlijnen. Vergeet ook internet niet, zou ik zeggen.
De Oostenrijkse kanselier Kurz wil de EU-grenzen voor vluchtelingen sluiten. Volgens mij is een vreedzaam Oost-Afrika een stuk effectiever en menselijker.