De spelende mens

Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie op maatschappelijk, economisch en technologisch vlak. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki

De spelende mens
25 juli, 2018

Eerder deze maand in Vancouver viel een inbreker door de mand. Hij dacht dat hij een winkel ging bestelen, maar kwam in een ‘escape room’ terecht waar hij niet meer uitgeraakte. Ten einde raad belde hij 911. De moraal van dit verhaal: af en toe een uitdagend spel spelen vergroot uw kansen als inbreker.

Dat kan ik breder trekken. De mens zou homo ludens moeten worden, de spelende mens die het spel in zijn leven integreert. Als kind waren we dat al. Hoe jonger je bent, hoe minder de neiging tot spelen door het schoolse onderwijssysteem en serieuze werkverhoudingen is weggepolijst. Sterker nog: wil je jonge kinderen of oudere professionals verleiden tot leren, dan is een speelse aanpak onontbeerlijk.

Afgelopen weekend ervoer ik dat in het Rijksmuseum. De neefjes waren op bezoek en mede vanwege de hoge temperaturen liepen we een groot risico op landerigheid. Het Rijks biedt deze zomer gelukkig een ‘escape game’. De twee jongens, eindelijk nét oud genoeg voor het museum, gingen aan de slag met geheime opdrachten, puzzels en raadsels, op zoek naar een verdwenen pagina uit een boek in de bibliotheek. En passant kregen ze nog wat hoogtepunten uit de vaderlandse geschiedenis mee, met enige zogenaamd politiek correcte, maar nuttige annotaties van mijn kant.

Gelukkig vonden we de juiste code. Want toen ik mij laatst met een paar vrienden in een escape room voor volwassenen bevond, lukte het niet om binnen een uur alle puzzels op te lossen en zo zelfstandig de uitgang te vinden. Gelukkig was de blamage slechts een intermezzo van een verder erg gezellig avondje uit, maar als zoiets bij een teamuitje met collega’s gebeurt, moet je elkaar toch eens diep in de ogen kijken.

Zo’n spel kan je veel leren over diversiteit binnen teams. Een ruime mate daarvan brengt meer ideeën, meningen en gezichtspunten binnen handbereik, dus meer middelen om ingewikkelde problemen op te lossen. Maar kom je allemaal van een andere planeet, dan wordt het weer lastig om met elkaar te communiceren. Voor dat laatste heb je niet alleen een gemeenschappelijke taal en referentiekader nodig, maar ook vertrouwen.

In een spel kun je een veilige omgeving creëren waarin individuen en teams kunnen leren. In de gezondheidszorg bijvoorbeeld leren zorgverleners hoe ze met lastige patiënten moeten omgaan aan de hand van simulaties. Diverse bureaus bieden intensieve managementgames aan. Het tegenovergestelde – elke dag een paar minuten spelen, ofwel ‘nudging’ – werkt weer goed als je mensen aan hun ‘soft skills’ wilt laten werken. Tot slot leent een spel zich goed voor teambuilding. Als in september de zon nog schijnt kunt u onder leiding van oud-mariniers naar neergestorte piloten zoeken zoals deze krant afgelopen zaterdag berichtte. Regent het, ga dan vooral naar zo’n vermaledijde escape room.