De kracht van de liefde

Toen dominee Michael Bruce Curry bij Harry en Meghan’s huwelijk sprak: ‘Stel je deze oude wereld voor waarin het om de liefde draait’, viel me dat niet zwaar. Ik bezocht op dezelfde dag een huwelijksfeest in de Bulgaarse stad Varna aan de Zwarte Zee. Het internationale gezelschap vierde eensgezind de liefde. Die kan grenzen slechten en bruggen bouwen.

Aan beide hebben we in Europa behoefte, dus hoop ik dat het sprookjeshuwelijk van Harry en Meghan (en dat van mijn gemengde Nederlands-Bulgaarse vriendenstel) als inspiratiebron mag dienen voor het Europese project. Dat is aan slijtage onderhevig, met weinig animo voor uitbreiding, de Hongaarse nationalist Orbán stevig in het zadel en een merkwaardige coalitie in Italië die voor €100 mrd aan populaire plannen geen financiering heeft en daarmee op ramkoers ligt met de Europese partners.

De Britten hoefden zich even geen zorgen te maken over brexit en konden zich laven aan puur geluk. Het koninklijke paar zag er verliefd uit, Oprah Winfrey was van de partij en de speech van dominee Curry heette ‘De kracht van de liefde’. In de voetsporen van Martin Luther King deed hij een beroep op het voorstellingsvermogen van de aanwezigen. ‘Stel je buurten en gemeenschappen voor waarin het om liefde draait. Stel je regeringen en naties voor die om liefde draaien’.

In Bulgarije vinden ze dat niet eenvoudig: anno 2018 is het land het armste lid van de Europese Unie. Het staat op plaats 100 (van de 156) in het World Happiness Report, waarmee de Bulgaren net iets gelukkiger zijn dan de Nepalezen maar iets ongelukkiger dan de Kameroenezen. Wel heeft het Europese huwelijk gunstig uitgepakt. De levensstandaard gemeten in koopkracht is van 34% van het Europese gemiddelde in 2007 toegenomen tot 53% in 2016. Samen met Togo en Letland hebben ze hun gevoel van geluk het meest zien toenemen. Dat is de ‘power of love’, maar van warme gevoelens stroomt het land nog niet over.

Wellicht hebben de Bulgaren er moeite mee dat ze het ooit veel beter deden. Zo’n 7000 jaar geleden ontwikkelde zich er de eerste Europese beschaving. Nog vóór Mesopotamië, Egypte en de Indusvallei wonnen en bewerkten ze er goud.

Terwijl vandaag en morgen de Europese Beweging Nederland het 70-jarige jubileum van het Congres van Den Haag viert — door velen beschouwd als het eerste ‘federale moment’ in de Europese geschiedenis — is het Europese project een groot vraagteken. Op de EU-Westelijke Balkan top in de Bulgaarse hoofdstad Sofia vorige week zei de Albanese leider Edi Rama: ‘We hebben 50 jaar geleefd met een rode horizon die we nooit bereikt hebben. We willen nu niet met een blauwe horizon leven.’

Liefde moet van twee kanten komen, dus zal een waarlijk huwelijk tussen EU en Albanië of Macedonië (helaas) nog wel even op zich laten wachten. In de tussentijd moet u beslist een keer naar Varna.