Strategisch vernuft

Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie, de samenleving en het economische systeem komen hier aan bod. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki

Strategisch vernuft
17 januari, 2018

Carthago lag er eerder deze maand prachtig bij. Tegenwoordig is het een villawijk van Tunis, de hoofdstad van Tunesië, het land van mijn vader. Tot in de tweede eeuw voor Christus was Carthago een sterke stadstaat, de meest geduchte vijand van het Romeinse Rijk.

Militair historicus Theodore Ayrault Dodge noemde de Carthaagse generaal Hannibal de vader van de strategie. Hannibal bracht de Romeinse legioenen gedurende de Tweede Punische Oorlog jarenlang nederlagen toe en marcheerde met zijn beroemde olifanten vanaf het Iberisch schiereiland over de Pyreneeën en de Alpen. Bijna overmeesterde hij Rome. Een tegenoffensief van de Romeinse veldheer Scipio dwong Hannibal om terug te keren naar Carthago om zijn stad te verdedigen.

Een halve eeuw later gaf Scipio’s kleinzoon de stad de nekslag. Na een belegering van drie jaar nam hij Carthago in en vernietigde de stad volledig. Ongeveer 350.000 Carthagers werden vermoord, 50.000 in slavernij weggevoerd. Ben Kierman, directeur van het Genocide Studies Program aan de Yale-universiteit, noemt het de eerste genocide.

2150 jaar later zie je in Carthago vooral ambassadeursresidenties, dure restaurants en Mercedessen. Je zou door al die luxe bijna denken dat het uitstekend gaat met het land.

Ik wou dat het waar was, want het land waar de Arabische Lente zeven jaar geleden begon, verdient zo veel beter. Tunesië weet als enige land in de regio de transitie naar een volwassen democratie op de rails te houden. Dat pleit voor de politieke leiders. Toch is die overgang ook in Tunesië een proces van vallen en opstaan en van lange adem. Slechte economische vooruitzichten helpen daarbij niet.

Onder druk van het Internationaal Monetair Fonds heeft Tunesië ingrijpende voorwaarden bij een lening moeten accepteren. De belastingen zijn verhoogd en er is een ambtenarenstop van kracht. De Tunesiërs gaan weer de straat op, deze keer niet om de dictatoriale Ben Ali tot vertrek te bewegen, maar om de democratische regering tot de orde te roepen.

In 2016 investeerde het buitenland 5% minder in Tunesië dan het jaar ervoor; een jaar eerder was de daling al net zo groot. Door de voortdurende onrust ligt ook de toeristische industrie in het zonzekere land praktisch op haar gat. Deze neerwaartse spiraal is niet alleen voor Tunesië zelf rampzalig, het straalt uit naar de regio. Hoe moet het verder met Libië en Algerije, als het kleinere en homogene Tunesië het al zo slecht doet?

Het is dan ook hoog tijd, in het kader van beter laat dan nooit, voor een Marshallplan voor Tunesië: flinke investeringen vanuit Europa die ervoor zorgen dat het land economisch aansterkt en de democratie zich goed kan nestelen. Dat vergt een strategische aanpak.

Als anno 2018 de moderne Romeinen en Carthagers hun strategisch vernuft niet tegen elkaar uitspelen maar bundelen, gloort er hoop voor de hele regio.