Brood en spelen

Iedere week publiceert tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki een column in Het Financieele Dagblad, over een breed scala aan onderwerpen. Thema’s zoals innovatie op maatschappelijk, economisch en technologisch vlak. De column verschijnt ook wekelijks op onze website. Wil je meer columns van Farid lezen? http://fd.nl/auteur/farid-tabarki

Brood en spelen
18 juli, 2018

‘Panem et circenses’ had het Romeinse volk nodig. Brood en spelen. Dat laatste kreeg bijna de helft van wereldbevolking met het WK voetbal in ruime mate. 3,4 miljard mensen hebben naar de kampioenschappen gekeken. Het levert de FIFA zo’n €5 mrd aan omzet op – 25% meer dan 2014.

Het Franse team deed me denken aan de posters tegen racisme die vroeger bij mij op school hingen. Alle kleuren hand in hand, eigenlijk te mooi om waar te zijn. De Franse équipe maakte het wel degelijk waar: de jongens die Frankrijk de wereldbeker wisten te bezorgen, hebben ouders uit onder meer Algerije, DR Congo, Duitsland, Italië, Kameroen, Mali, Marokko, Mauritanië, Portugal, Senegal en Spanje.

Het is plezierig om te lezen dat ook de aanhangers van het Front National het nationale team een warm hart toedroegen. Kennelijk staat een land voor veel meer dan alleen afkomst en gemeenschappelijke uiterlijke kenmerken. We mogen hopen dat ras geen rol van betekenis meer speelt bij de vraag of je er wel of niet bij hoort.

Met de winst van Les Bleus stonden de ‘banlieues’, de voorsteden van Franse steden, weer uitvoerig in de belangstelling, uiteraard als troosteloos decor van een kansloze jeugd waar dan toch een stervoetballer uit voortkwam. Kylian Mbappé, 19 nog maar, is geboren in zo’n banlieue. Veel voorsteden hebben door hun armoede en slechte onderhoud een beroerde reputatie.

Vorig jaar ben ik nog in Noissy-le-Grand geweest, een banlieue van Parijs waartoe de woonwijk Espaces d’Abraxas uit de jaren tachtig behoort. De Catalaanse architect Ricardo Bofill ontwierp de postmodernistische woontorens Arc, Palacio en Théâtre, zo megalomaan en macaber dat de dystopische filmcyclus The Hunger Games het gebied als set heeft gebruikt.

Het gegeven van deze serie is verontrustend. In het toekomstige land Panem, thans de VS, worden elk jaar in elk district met een loting onder 12- tot 19-jarigen één jongen en één meisje uitgeloot. Ze moeten vechten tot er één dood is en de bevolking kijkt verplicht toe. De winnaar krijgt een levenslang salaris en een huis in de Winnaarswijk van hun district.

Zo kansarm als in The Hunger Games zijn de banlieues niet, maar het is wel behelpen. Een lichtpunt is het vijf jaar geleden particulier opgerichte École 42, een programmeerschool voor jongeren, waar ik op deze plek al eerder enthousiast over schreef. Toelatingseisen zijn ambitie en motivatie, papieren hoef je niet te laten zien en geld hoef je niet mee te nemen. Vorig jaar was ‘42’ de beste coderingsschool ter wereld. Eind september opent een Nederlands initiatief volgens dit concept onder de naam Codam op het Marineterrein in Amsterdam. Hoog tijd, want de universitaire IT-opleidingen kunnen de toestroom van studenten inmiddels al niet meer aan en stellen numeri fixi in.

Hopen dat op de nieuwe programmeerschool net zo’n bonte stoet afkomt zoals het Franse voetbalteam.