In een vloeibare maatschappij is er een nieuwe visie op leiderschap nodig. Uit ons onderzoek blijkt dat leiderschap vooral een capaciteit is van teams, waarbij mensen verschillende rollen aannemen en elkaar aanvullen. Dat noemen we Liquid Leadership. Op 20 en 27 juni kan je je aanmelden voor een training rond dit onderwerp. Maar hoe is het concept eigenlijk tot stand gekomen? We vroegen het aan een van onze onderzoekers, Rindert de Groot.
Rindert, jij was betrokken bij het onderzoek over Liquid Leadership. Hoe is dit concept ontstaan?
“Het idee voor liquid leadership ontstond toen ik een aantal theorieën naast elkaar legde, om zo een soort zelfhulptool te maken. Deze tool heb ik een maand lang op mezelf uitgeprobeerd. Dat was een heel leerzame ervaring, omdat ik de resultaten netjes opschreef en feedback vroeg. Ik heb het model een paar keer gewijzigd en wat flexibeler gemaakt. Het resultaat is nu de basis van de theorie.”
Wat is er ‘liquid’ aan Liquid Leadership?
“Het vloeibare zit hem ten eerste in de veranderlijkheid van de maatschappelijke omstandigheden waar het leiderschap op moet reageren. Dat doe je vervolgens door binnen teams op een flexibele manier te schakelen met rollen en strategieën.”
Uit welke andere theorieën haalt Liquid Leadership inspiratie?
“Er zijn er meer, maar ik noem er twee: Situational Leadership en Adaptive Leadership. Op het eerste gezicht lijkt onze theorie het meeste op Situational Leadership van Hersey en Blanchard. Bij beide laat je de meest geschikte strategie afhangen van de situatie; en de strategieën lijken ook op elkaar. Maar er zit een addertje onder het gras: Situational Leadership gaat sterk uit van de relatie leider-volger, en als de leider het goed doet, maakt hij zichzelf overbodig. Daar komt Adaptive Leadership het verhaal binnen: in een sterk veranderlijke wereld met problemen die een creatieve oplossing vergen, is dat een veel te afwachtende houding. Modern leiderschap moet uit zijn ivoren toren komen.”
Hoe daalt het leiderschap uit zijn ivoren toren neer?
“Leiderschap moet veel meer een capaciteit van teams worden. Heel veel waarde gaat verloren, zowel vanuit de traditionele leiderfiguur, ‘van boven’ kun je zeggen, als van onderop. Te vaak hebben dezelfde mensen het hoogste woord. Dat kan anders. Ten eerste denk ik dat organisaties veel meer kracht kunnen putten uit de motivatie van veel meer mensen. Werkgevers moeten die mensen daar wel durven laten groeien en autonomie geven. Ten tweede heb je ook inspirerend leiderschap nodig: goede verhalen en sterke figuren. In het model komt dit tot uiting doordat het leiderschap als eigenschap van teams uit verschillende vaatjes kan tappen.”
Is Liquid Leadership een vorm van zelfhulp?
“Nee, dat is niet de kern. Uiteindelijk is Liquid Leadership alleen nuttig bij intermenselijk contact. Zonder feedback en reflectie van anderen kom je niet tot de kern.”
Waarin onderscheidt Liquid Leadership zich van andere theorieën en methodes?
“In onze methode richten we ons heel consequent op de dagelijkse beoefening van leiderschap. Het grootste gevaar bij mensen in hoge managementposities is dat ze met hun rappe tong heel goed in algemene termen kunnen aangeven hoe ze het moeten doen, maar om daar wat aan te doen, vergt precisiewerk. Wij proberen met allerlei werkvormen te achterhalen waar écht hun pijn zit in de keuzes die ze dag in dag uit maken met de mensen om hen heen. Op een positieve manier verwoord: Liquid Leadership biedt leiders, traditionele managers of juist mensen die bij zichzelf het leiderschap nog moeten ontdekken, een heel nieuw palet aan opties om hun leiderschap concreet te maken. Morgen kunnen ze beginnen.”
Op 20 en 27 juni organiseren we samen met IJsfontein een training over Liquid Leadership. Meer informatie over de training vind je hier.